Sympozjum Bartoszewski Promemoria

14 listopada 2024

Uniwersytet Europejski Viadrina we Frankfurcie nad Odrą i transmisja online

Program

Nagranie wideo z sympozjum jest dostępne online w dwóch językach:
niemieckim
polskim

Sympozjum z cyklu Bartoszewski Promemoria odbyło się na Viadrinie już po raz czwarty.
Poświęcone było komunikacji pokojowej oraz rozwiązywaniu konfliktów i sytuacji kryzysowych za pomocą środków dyplomatycznych. W poprzednim roku uczestniczki i uczestnicy debatowali nad współczesnymi formami solidarności w obliczu aktualnych kryzysów.

Sympozjum rozpoczęło się wykładem wprowadzającym prof. dr Grażyny Szpor, która przedstawiła zagrożenia dla pokoju wynikające z dezinformacji i fałszywych przekazów generowanych przy użyciu sztucznej inteligencji. (Slajdy z wykładu w języku polskim dostępne są online.)

W kolejnej dyskusji z udziałem niemieckich i polskich ekspertek i ekspertów omówiono temat komunikacji pokojowej oraz czynników ją zakłócających. Poruszono m.in. kwestie języka i znaczenia kompetencji interkulturowych, a także rolę krytyki, ironii i mowy nienawiści. Szczególną uwagę poświęcono metodom mediacji wykorzystywanym w rozwiązywaniu konfliktów w kontekście krajowym i międzynarodowym. Podkreślono znaczenie wymiany informacji oraz dialogu multilateralnego.

W dalszej części spotkania przedyskutowano rolę Trójkąta Weimarskiego w procesie nowego pozycjonowania Europy jako "projektu pokojowego".
Sympozjum zakończyło się refleksją z perspektywy społeczeństwa obywatelskiego i wspólnot religijnych.

Wydarzenie odbyło się we współpracy z Uniwersytetem Kardynała Stefana Wyszyńskiego (Wydział Prawa i Administracji), Europejskim Centrum Ekumenicznym, Viadrina Center of Polish and Ukrainian Studies, Viadrina Center B/Orders in Motion oraz Muzeum Pana Tadeusza – Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Sympozjum zostało dofinansowane przez Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej oraz Fundację Sanddorfa.

---

Wystawa
Towarzysząca sympozjum wystawa "Władysław Bartoszewski w karykaturach i bon motach" została zaprezentowana w gmachu głównym Uniwersytetu Viadrina.

---

Studenci i studentki na sympozjum
W tegorocznej edycji sympozjum aktywny udział wzięły również studentki i studenci Uniwersytetu Europejskiego Viadrina, Uniwersytetu Wrocławskiego oraz Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Przygotowywali się do udziału w ramach seminariów poprzedzających wydarzenie, a 14 listopada spotkali się na wspólnych zajęciach.

15 listopada, bezpośrednio po zakończeniu sympozjum, uczestniczyli w warsztatach, które umożliwiły im pogłębioną refleksję nad tematami poruszanymi podczas wydarzenia – w kontekście pracy w polsko-niemieckiej grupie.

Warsztaty składały się z dwóch części. W pierwszej z nich dyplomatka Elżbieta Sobótka, była konsul generalna Rzeczypospolitej Polskiej w Niemczech, mówiła o roli dyplomacji w budowaniu i utrzymywaniu pokoju.
Druga część – prowadzona przez prof. Natalię Kohtamäki – poświęcona była zagadnieniom mediacji.

16 października 2023 r.

Uniwersytet Europejski Viadrina we Frankfurcie nad Odrą i transmisja online

Program

Nagranie wideo z sympozjum jest dostępne online w dwóch językach:
niemiecki
polski

Tematem sympozjum były współczesne formy solidarności – m.in. w kontekście wojny w Ukrainie. Szczególną uwagę poświęcono różnym sposobom okazywania solidarności osobom dotkniętym kryzysem, przemocą i wojną.

W wykładzie wprowadzającym prof. Ruth Leiserowitz uczestniczki i uczestnicy mogli zapoznać się z siłą oddolnych, obywatelskich działań na rzecz łagodzenia sytuacji kryzysowych i trudnych relacji społecznych – zarówno w przeszłości, jak i współcześnie – w Polsce, Niemczech i Ukrainie oraz między tymi krajami.

W kolejnych panelach dyskutowano o formach solidarności na trzech poziomach:

• społeczeństwa obywatelskiego i organizacji pozarządowych,
• państwowym (np. dostęp do świadczeń społecznych),
• międzynarodowym i europejskim (np. dostawy broni).

Na zakończenie zaprezentowano możliwe scenariusze na przyszłość – z uwzględnieniem wyzwań technologicznych.
W dyskusji udział wzięły uznane prelegentki i prelegenci z Niemiec, Polski i Ukrainy, a głos zabrała również publiczność obecna na miejscu.

Instytucje partnerskie sympozjum: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego (Wydział Prawa i Administracji), Europejskie Centrum Ekumeniczne, Viadrina Center of Polish and Ukrainian Studies, Viadrina Center B/Orders in Motion oraz Muzeum Pana Tadeusza – Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Sympozjum zostało dofinansowane przez Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej oraz Fundację Sanddorfa.

14 listopada 2022

Uniwersytet Europejski Viadrina we Frankfurcie nad Odrą i transmisja online

Program

Nagranie wideo z sympozjum jest dostępne online w dwóch językach:
niemieckim
polskim

"Nie ma pokoju bez wolności" – to motto Władysława Bartoszewskiego, laureata Pokojowej Nagrody Niemieckich Księgarzy z 1986 roku. Bartoszewski postrzegał Europę jako "wspólnotę wartości, interesów i bezpieczeństwa".

Po demokratycznej transformacji 1989 roku wydawało się, że pokój w Europie jest trwały. Wspólne wartości, interesy i potrzeby bezpieczeństwa tworzyły stabilną podstawę, na której miała opierać się przyszłość Europy.

Wraz z rosyjską inwazją na Ukrainę wszystko uległo nagłej zmianie – we wszystkich obszarach życia. Realne zagrożenie dla Polski, Niemiec i całej Europy otworzyło nową przestrzeń do polsko-niemieckiej debaty. Wspólna pomoc dla Ukrainy łączy oba kraje, które mogą czerpać z odmiennych doświadczeń w zakresie reagowania na kryzysy humanitarne i migracyjne. Niemcy dysponują większym doświadczeniem w organizacji pomocy dla uchodźców, podczas gdy Polska rozwinęła szereg innowacyjnych form wsparcia.

W trzech panelach (program) uznane polskie i niemieckie naukowczynie i naukowcy dyskutowali o trzech wymiarach demokratycznej Europy według Władysława Bartoszewskiego oraz o ich znaczeniu dla stosunków polsko-niemieckich.
Wykład inauguracyjny wygłosił były ambasador RP Marek Prawda.
Więcej o wydarzeniu można przeczytać w relacji: Gemeinsame Narrative als Schutz vor politischen Pyromanen – Diplomat Marek Prawda eröffnet Symposium "Bartoszewski Promemoria 2".

Instytucje partnerskie sympozjum: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego (Wydział Prawa i Administracji), Europejskie Centrum Ekumeniczne, Centrum Interdyscyplinarnych Studiów o Polsce oraz Viadrina Center B/Orders in Motion.

Sympozjum zostało dofinansowane przez Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej.

"Szukam nauczyciela i mistrza [...]/ niech mi jeszcze raz nazwie rzeczy i pojęcia"
T. Różewicz

4 listopada 2021 r.

Online

Program

Wszystkie nagrania audio i wideo z sympozjum dostępne są tutaj.

W Roku Karla Dedeciusa odbyło się drugie polsko-niemieckie sympozjum z cyklu Bartoszewski Promemoria, zatytułowane "Język sąsiada". Szczególną uwagę poświęcono użyciu języka w obszarach prawa, religii oraz kultury – zwłaszcza przekładu literackiego – a także trudnościom, jakie pojawiają się w polsko-niemieckiej wymianie dotyczącej tych tematów.

W dyskusji udział wzięli uznani przedstawiciele i przedstawicielki obu krajów. Głos zabrali m.in. prof. Andrzej Wróbel – polski prawnik, były sędzia Trybunału Konstytucyjnego oraz sędzia Sądu Najwyższego, Theresa Rinecker – generalna superintendentka Kościoła Ewangelickiego Berlina, Brandenburgii i Śląskich Górnych Łużyc, a także Renate Schmidgall – laureatka Nagrody Karla Dedeciusa – wraz ze swoją polską koleżanką, tłumaczką Sławą Lisiecką. Rozmowy dotyczyły wyzwań komunikacyjnych w kontekście współpracy transgranicznej.

Wykład inauguracyjny wygłosiła prof. Irena Lipowicz – była pełnomocniczka rządu RP ds. współpracy polsko-niemieckiej oraz była ambasadorka RP w Wiedniu.

Sympozjum zostało dofinansowane przez Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej.
Partnerzy projektu: Uniwersytet Europejski Viadrina we Frankfurcie nad Odrą, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Europejskie Centrum Ekumeniczne we Frankfurcie nad Odrą, Centrum Interdyscyplinarnych Studiów o Polsce, Viadrina Center B/Orders in Motion oraz organizacja Arbeiten und Leben.