Międzynarodowa konferencja naukowa "Henryk Bereska - człowieka bycie pomiędzy"

Henryk Bereska to wciąż niedoceniany wschodnioniemiecki tłumacz i poeta, myśliciel krytyczny i twórca podwalin intelektualnej debaty o literaturze polskiej w Niemczech. Mimo bogatego dorobku, uhonorowanego m.in. Nagrodą Transatlantyk Polskiego Instytutu Książki, jego twórczość translatorska i literacka pozostaje mało znana i nie doczekała się jeszcze systematycznego opracowania.

W 2025 roku przypada 20. rocznica śmierci tłumacza i poety, a rok później stulecie jego urodzin: to odpowiednia okazja, by podczas konferencji naukowej przyjrzeć się jego bogatej twórczości, przedyskutować aktualność jego dzieła jako "cichego mediatora w dialogu między Europą Wschodnią i Zachodnią", jego rolę w polsko-niemieckiej wymianie wiedzy i jego znaczenie dla aktualnych badań naukowych.

Konferencję otworzy wykład Matthiasa Thalheima, który w latach 1992-2020 kierował działem Słowa Artystycznego w radiu MDR Kultur.

Po konferencji ukaże się tom pokonferencyjny (pod redakcją prof. Anny Małgorzewicz, dr Małgorzaty Szajbel-Keck i dr Ilony Czechowskiej) w serii "Studien zur Multikulturalität" Uniwersytetu Wrocławskiego wydawnictwa Harrassowitz Verlag (w wersji drukowanej i OA). Wybór artykułów (w języku polskim lub niemieckim) zostanie dokonany na podstawie podwójnie ślepej recenzji.

Prof. dr hab. Edward Białek, Uniwersytet Wrocławski
Prof. dr hab. Piotr de Bończa Bukowski, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Prof. dr hab. Anna Małgorzewicz, Uniwersytet Wrocławski
Prof. dr hab. Gabriela Matuszek-Stec, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Prof. dr Fred Schulz, Wyższa Szkoła Zawodowa Zittau-Görlitz
Prof. dr hab. Grażyna Barbara Szewczyk, Uniwersytet Warszawski
Prof. dr hab. Lew Zybatow, Uniwersytet w Innsbrucku, Międzynarodowa Akademia Tłumaczy
Prof. dr hab. Renata Makarska, Uniwersytet Johannesa Gutenberga w Moguncji
Prof.-UJ dr hab. Paweł Zarychta, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Dr hab. Brygida Helbig, pisarka
Dr Marta Bąkiewicz, Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu
Dr Magdalena Bieniasz, Uniwersytet Wrocławski
Dr Agnieszka Brockmann, Archiwum im. Karla Dedeciusa i Uniwersytet Europejski Viadrina we Frankfurcie nad Odrą
Dr Ilona Czechowska, Fundacja im. Karla Dedeciusa przy Uniwersytecie Europejskim Viadrina we Frankfurcie nad Odrą
Dr. Małgorzata Szajbel-Keck, Fundacja im. Karla Dedeciusa i Viadrina Center of Polish and Ukrainian Studies przy Uniwersytecie Europejskim Viadrina we Frankfurcie nad Odrą
Jacek Kaduczak, Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury, ADiT - Agencja Dramatu i Teatru Warszawa
Manfred Mack, Fundacja im. Karla Dedeciusa

Termin: nabór zamknięty

Do udziału w interdyscyplinarnej konferencji zapraszamy przedstawicieli literaturoznawstwa, kulturoznawstwa, językoznawstwa, teatrologii i translatoryki, a także praktyków i krytyków przekładu. Prosimy o nadsyłanie wystąpień na następujące tematy:

- twórczość literacka Henryka Bereski,

- twórczość literacka Henryka Bereski (poezja, dzienniki, publicystyka) w kontekście literackim, kulturowym, historycznym i politycznym,

- przekłady i teksty Henryka Bereski w kontekście literackim, kulturowym, historycznym i politycznym,

- przekłady i teksty Henryka Bereski - ujęcie interdyscyplinarne, odwołujące się do uwarunkowań językowych i społeczno-politycznych (np. wpływ cenzury), refleksja nad aktualnością jego tłumaczeń,

- przekłady utworów scenicznych Henryka Bereski w kontekście literackim, kulturowym, historycznym i politycznym,

- przekłady tekstów scenicznych i recepcja jego adaptacji teatralnych w obliczu przemian kulturowo-społecznych w Polsce i w Niemczech,

- znaczenie Henryka Bereski dla kultury polskiej i niemieckiej,

- znaczenie twórczości Henryka Bereski dla transferu literatury i kultury polskiej w NRD i RFN, jego wpływ na rozwój polsko-niemieckiego dialogu kulturowego (z uwzględnieniem współpracy z wydawcami, pisarzami i innymi tłumaczami),

- znaczenie twórczości i różnorodnej działalności Henryka Bereski w kontekście dialogu kulturowego,

- związki Henryka Bereski z kulturą w NRD i RFN,

- związek twórczości Henryka Bereski z górnośląskim pejzażem kulturowym: w jakim stopniu konteksty historyczne, polityczne i kulturowe Górnego Śląska znajdują odzwierciedlenie w przekładach i twórczości literackiej Bereski? W jakim stopniu dzieła Bereski przyczyniają się do zrozumienia tej regionalnej złożoności?

- dwujęzyczność i wielość tożsamości Henryka Bereski oraz ich wpływ na jego twórczość i oddziaływanie,

- obecność i znaczenie twórczości Henryka Bereski w nauce, w kształceniu akademickim w Polsce i w Niemczech oraz w nauczaniu języka polskiego i niemieckiego jako obcego,

- dwujęzyczność Henryka Bereski i jej wpływ na jego twórczość i oddziaływanie,

- spuścizna Henryka Bereski jako źródło nowych interdyscyplinarnych i międzynarodowych podejść badawczych oraz innowacyjnych metod popularyzacji jego twórczości,

- Henryk Bereska w nauczaniu języka polskiego i niemieckiego jako obcego,

- Henryk Bereska jako krytyk literacki, recenzje dla wydawnictw NRD i RFN w kontekście polityki wydawniczej,

- wpływ nagród na twórczość Henryka Bereski,

- wpływ nagród na obecność Henryka Bereski w świadomości polskiej i niemieckiej.

Dr Ilona Czechowska, Fundacja im. Karla Dedeciusa przy Uniwersytecie Europejskim we Frankfurcie nad Odrą
Dr Małgorzata Szajbel-Keck, Fundacja im. Karla Dedeciusa i Viadrina Center of Polish and Ukrainian Studies przy Uniwersytecie Europejskim we Frankfurcie nad Odrą
Prof. dr hab. Anna Małgorzewicz, Uniwersytet Wrocławski (wnioskodawca)
Dr Magdalena Bieniasz, Uniwersytet Wrocławski
Dr Magdalena Maziarz, Uniwersytet Wrocławski
Dr hab. Brygida Helbig, pisarka
Dr Agnieszka Brockmann, Archiwum im. Karla Dedeciusa i Uniwersytet Europejski Viadrina we Frankfurcie nad Odrą
Dr Marta Bąkiewicz, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Odette Bereska

• Katedra Translatoryki i Glottodydaktyki w Instytucie Germanistyki Uniwersytetu Wrocławskiego
• Fundacja im. Karla Dedeciusa przy Uniwersytecie Europejskim Viadrina we Frankfurcie nad Odrą
• Viadrina Center of Polish and Ukrainian Studies na Uniwersytecie Europejskim Viadrina we Frankfurcie nad Odrą
• Archiwum im. Karla Dedeciusa w Collegium Polonicum
• Katedra Dydaktyki Kultury i Mediów w Instytucie Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

anmeldung-kds@europa-uni.de