Banner Viadrina

Deutsch - polnisch - russisches
wissenschaftliches Kooperationsprojekt

Muzeum Martyrologii Sonnenburg

W roku 1832 zbudowano w Słońsku/Sonnenburgu więzienie, w którym pod koniec XIX wieku przetrzymywano ok. 1000 osób . Było to najcięższe niemieckie więzienie karne.

W 1933 r. hitlerowcy przekształcili je w pierwszy obóz  koncentracyjny, w którym więziono komunistów , socjaldemokratów, pacyfistów , czyli wrogów Rzeszy, min.  Carla  von Ossietzky’ego,  laureata Pokojowej Nagrody  Nobla. Ossietzky był pisarzem i dziennikarzem,  występował przeciw antypolskim poglądom, bronił wolności przekonań i praw jednostki , opowiadał się za pokojem i przyjaźnią między narodami. Hitlerowcy uniemożliwili laureatowi odbiór nagrody. Po wielu cierpieniach w obozie przeniesiony został do szpitala w Berlinie , gdzie zmarł w 1938 roku. W miejscu więzienia stoi dziś pomnik i muzeum  W roku 1992 dokonano tu odsłonięcia tablicy pamiątkowej z napisem: „Przeciwnik nazizmu , laureat  Pokojowej Nagrody Nobla , więzień obozu w Słońsku w latach 1933- 34 Carl von Ossietzky . Jego pamięć oraz  wszystkich ofiar tego obozu Fundacja Eberta  1991” 

Od 1941 r. do obozu zsyłano obywateli Zachodniej  Europy:   belgijskich, czeskich, francuskich, wielkiego księstwa Luksemburga, holenderskich, jugosłowiańskich, norweskich, radzieckich i niemieckich antyfaszystów,  zatrzymanych na podstawie tajnego dekretu nazistowskiego w ramach akcji “Nacht und Nebel”  „Noc i mgła”

W nocy z 30 na 31 stycznia 1945 r. gdy zbliżał się front, 819 więźniów zastrzelono na dziedzińcu więzienia.

Pawilon muzealny, wzniesiony na planie krzyża maltańskiego, wybudowano  od podstaw w roku 1974 . Umieszczono tu wiele dokumentów dotyczących  funkcjonowania więzienia i przebywających tam więźniów . Wyeksponowane zostały biografie wybitnych ludzi, obywateli państw europejskich, prześladowanych za swe antyfaszystowskie poglądy. Muzeum w Słońsku jest miejscem upamiętnienia przez  żywych tych , którzy ponieśli tam ofiarę swojego życia.

W pobliżu drogi do Kostrzyna, w lesie, znajduje się cmentarz ofiar obozu.


Kontakt: 

Urząd Gminy Słońsk 
ul. Sikorskiego 15, 
66-436 Słońsk, 

wójt Janusz Krzyśków, 
wojt@slonsk.pl / sekretariat@slonsk.pl